Στο πλαίσιο της αναζήτησης εκπαιδευτικών προσεγγίσεων για τη βαθύτερη εμπλοκή των παιδιών, η βιωματική μάθηση, όπου η γνώση απορρέει από τον κατάλληλο αναστοχασμό πάνω στο βίωμα (Kolb, 1984), έχει συνεισφέρει σε μια μεταστροφή από τη δασκαλο-κεντρική μάθηση σε πιο συμμετοχικές προσεγγίσεις. Σε αυτές δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην επικοινωνία και την ενεργό συνεργασία, στα συναισθήματα που αναδύονται από τη βίωση της εμπειρίας και στις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των συμμετεχόντων. Τέτοιες βιωματικές προσεγγίσεις προωθούν τη βίωση κατάλληλα σχεδιασμένων εμπειριών όπως είναι τα παιχνίδια-προσομοιώσεις. Με την κατάλληλη ανάλυση, τα παιχνίδια αυτά θεωρούνται ένα εναλλακτικό ή συμπληρωματικό εκπαιδευτικό εργαλείο για την ενίσχυση των χρήσιμων δεξιοτήτων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των σύγχρονων κοινωνικών και οικολογικών προκλήσεων, που στην περίπτωση της κλιματικής αλλαγής αφορούν τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τη διαχείριση των κινδύνων από τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (Solinska-Nowak et al., 2018).

​

Τα εκπαιδευτικά παιχνίδια, είναι αποτελεσματικά σε όλες τις ηλικίες και σε ποικιλία καταστάσεων γιατί επικοινωνούν πολύ αποτελεσματικά έννοιες και γεγονότα. Επίσης προσφέρουν το πεδίο για μια δραστήρια εξερεύνηση των σοβαρών περιβαλλοντικών και κοινωνικών καταστάσεων χωρίς κίνδυνο. Το παιχνίδι δίνει τη δυνατότητα συμμετοχής διαφορετικών ανθρώπων, σε θέματα που αφορούν όλες τις πτυχές της κλιματικής αλλαγής, από την εξήγηση του φαινομένου και τις επιπτώσεις του μέχρι τη λήψη αποφάσεων και την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος σε ατομικό επίπεδο ή σε επίπεδο κοινότητας. Κατάλληλα σχεδιασμένα παιχνίδια μπορούν να γίνουν ένας «διασκεδαστικός» αλλά και «σοβαρός» τρόπος για να βοηθήσουμε τα παιδιά να αντιμετωπίσουν την πολυπλοκότητα και την αβεβαιότητα που χαρακτηρίζουν την κλιματική αλλαγή. Μπορούν να επιταχύνουν τη μάθηση, το διάλογο και τη δράση που σχετίζεται με τους κλιματικούς κινδύνους καθώς εμπλέκουν τους παίκτες στη λήψη αποφάσεων, τους επιτρέπουν να έρθουν αντιμέτωποι με προσομοιώσεις της πραγματικότητας που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειες των αποφάσεών τους, αλλά και να εξετάσουν πιθανά μελλοντικά σενάρια με «διασκεδαστικό» τρόπο, εμπλέκοντας το νου και το συναίσθημα σε αντίθεση με τις παραδοσιακές διαλέξεις και παρουσιάσεις (Mendler de Suarez et al., 2012).

​

Η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει σοβαρά τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο και μάλιστα οι φτωχότεροι πληθυσμοί θα είναι οι πιο ευάλωτοι καθώς θα υποστούν τις επιπτώσεις και θα είναι σε δυσμενέστερη θέση να τις αντιμετωπίσουν. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την κατάσταση, ο Ερυθρός Σταυρός και η Ερυθρά Ημισέληνος έχουν ιδρύσει το ClimateCentre με στόχο να βοηθήσουν τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς να  μειώσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και ιδιαίτερα τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων (IFRC and the Red Cross Red Crescent Climate Centre, 2019). Στο πλαίσιο αυτό και σε συνεργασία με ακαδημαϊκά ιδρύματα το ClimateCentre έχει αναπτύξει συμμετοχικά παιχνίδια τα οποία με απλά υλικά όπως μερικά φασόλια, ζάρια ή άλλα απλά αντικείμενα έχουν δοκιμαστεί με τη συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων σε περισσότερες από 30 χώρες σε πέντε ηπείρους και έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Άλλοι ανθρωπιστικοί οργανισμοί όπως το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, ο ΟΗΕ, η Παγκόσμια Τράπεζα και η Oxfam έχουν επενδύσει περισσότερο στα ψηφιακά παιχνίδια (Mendler de Suarez at al., 2012).

​

Τα εκπαιδευτικά παιχνίδια μπορούν να αξιοποιηθούν με επιτυχία στην εκπαίδευση των μαθητών αλλά και άλλων ομάδων γιατί:

​

• ενθαρρύνουν την ενεργό μάθηση και την ενεργό συμμετοχή με διάλογο

• επιτρέπουν την απλοποίηση πολύπλοκων συστημάτων όπως η κλιματική αλλαγή

• προσφέρουν τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων και σχολιασμού των αποτελεσμάτων  αυτών των αποφάσεων

• δίνουν ευκαιρίες για προβληματισμό, ανακάλυψη, εξερεύνηση και πρόκληση

• είναι διασκεδαστικά! Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συναισθήματα επηρεάζουν τη μάθηση, αυτό είναι ένα σοβαρό κίνητρο!

• είναι εύκολα στην εφαρμογή τους.

 

Καθώς τα εκπαιδευτικά παιχνίδια πολλές φορές απαιτούν προσεκτική διευκόλυνση και καθοδηγούμενο αναστοχασμό τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά το παιχνίδι, προτείνουμε πριν «παίξετε» τα παιχνίδια να μελετήσετε την ενότητα «Οδηγίες για τον εκπαιδευτικό-εμψυχωτή». 

​