Παρόλο που η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να φέρει μερικά τοπικά οφέλη, όπως λιγότεροι θάνατοι λόγω ψύχους στα εύκρατα κλίματα και αυξημένη παραγωγή τροφίμων σε ορισμένες περιοχές, οι συνολικές επιπτώσεις του μεταβαλλόμενου κλίματος στην υγεία είναι συντριπτικά αρνητικές.

​

Οι επιπτώσεις επιγραμματικά συνοψίζονται ως εξής:

• Η αλλαγή του κλίματος επηρεάζει τους καθοριστικούς για την υγιεινή διαβίωση κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως τον καθαρό αέρα, το ασφαλές πόσιμο νερό, την επάρκεια τροφής και το ασφαλές καταφύγιο.

• Η κλιματική αλλαγή στο κοντινό μέλλον (μεταξύ 2030 και 2050), αναμένεται να προκαλέσει περίπου 250.000 πρόσθετους θανάτους ετησίως από τον υποσιτισμό, την ελονοσία, τη διάρροια και την έκθεση των ηλικιωμένων στην υπερβολική ζέστη.

• Το κόστος των άμεσων ζημιών για την υγεία (δηλ. εξαιρουμένων των δαπανών σε τομείς που σχετίζονται με την υγεία, όπως η γεωργία, το νερό και η αποχέτευση) εκτιμάται ότι θα είναι 2-4 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ / έτος έως το 2030.

• Οι περιοχές με ανεπαρκείς υποδομές υγείας - κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες - θα είναι σε δυσμενέστερη θέση να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις στον τομέα της υγείας χωρίς βοήθεια.

 

Η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μέσω καλύτερων επιλογών στους τομείς των μεταφορών, των τροφίμων και της χρήσης της ενέργειας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της υγείας, ιδιαίτερα μέσω της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Η συσχέτιση της κλιματικής αλλαγής με την υγεία μπορεί να αναλυθεί ως εξής:

​

Υπερβολική ζέστη

• Οι εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες του αέρα συμβάλλουν άμεσα στην αύξηση των θανάτων από καρδιαγγειακές και αναπνευστικές ασθένειες, ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιωμένων. Για παράδειγμα, στους καύσωνες του καλοκαιριού του 2003 στην Ευρώπη αποδίδονται πάνω από 70.000 θάνατοι.

• Οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν επίσης τα επίπεδα όζοντος και άλλων ρύπων στον αέρα που επιδεινώνουν τις καρδιαγγειακές και αναπνευστικές ασθένειες.

• Η γύρη και τα επίπεδα άλλων αλλεργιογόνων στον αέρα επίσης αυξάνονται με την θερμοκρασία. Αυτά μπορεί να προκαλέσουν άσθμα, το οποίο επηρεάζει περίπου 300 εκατομμύρια ανθρώπους. Η συνεχιζόμενη αύξηση της θερμοκρασίας αναμένεται να επιδεινώσει αυτή την επιβάρυνση.

 

Φυσικές καταστροφές και αλλαγή στα πρότυπα βροχοπτώσεων

Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο αριθμός των φυσικών καταστροφών που σχετίζονται με τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχει υπερδιπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1960. Κάθε χρόνο αυτές οι καταστροφές καταλήγουν σε περισσότερους από 60.000 θανάτους, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα καταστρέψουν σπίτια, ιατρικές εγκαταστάσεις και άλλες βασικές υπηρεσίες. Περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε απόσταση ως 60 χλμ. από τη θάλασσα. Η αναγκαστική μετακίνηση αυτών των ανθρώπων από τις εστίες τους, θα αυξήσει τον κίνδυνο των επιπτώσεων στην υγεία τους, καθώς θα είναι περισσότερο εκτεθειμένοι σε ψυχικές διαταραχές ή μεταδοτικές ασθένειες.

Η αλλαγή στα πρότυπα των βροχοπτώσεων είναι πιθανό να επηρεάσουν την παροχή γλυκού νερού. Η έλλειψη καθαρού νερού μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τις συνθήκες υγειούς διαβίωσης και να αυξήσει τον κίνδυνο της διάρροιας, η οποία σκοτώνει πάνω από 500.000 παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών κάθε χρόνο. Σε ακραίες περιπτώσεις, η έλλειψη νερού οδηγεί σε ξηρασία και πείνα. Μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα, η κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να αυξήσει τη συχνότητα και την ένταση της ξηρασίας σε περιφερειακή και παγκόσμια κλίμακα.

Οι πλημμύρες και οι έντονες βροχοπτώσεις αναμένεται να αυξηθούν επίσης σε συχνότητα και ένταση. Οι πλημμύρες μολύνουν τις παροχές γλυκού νερού, αυξάνουν τον κίνδυνο των ασθενειών που μεταδίδονται με το νερό και δημιουργούν χώρους αναπαραγωγής για έντομα όπως τα κουνούπια που μεταφέρουν ασθένειες. Προκαλούν επίσης πνιγμό και σωματικές βλάβες, καταστρέφουν σπίτια και διακόπτουν την παροχή ιατρικών και υγειονομικών υπηρεσιών.

Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες και οι μεταβαλλόμενες βροχοπτώσεις ενδέχεται να μειώσουν την παραγωγή βασικών τροφίμων σε πολλές από τις φτωχότερες περιοχές. Αυτό θα αυξήσει τον επιπολασμό της κακής διατροφής και του υποσιτισμού, ο οποίος προκαλεί σήμερα 3,1 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο.

​

Τα πρότυπα της μόλυνσης

Οι κλιματικές συνθήκες επηρεάζουν έντονα τις ασθένειες που μεταδίδονται από το νερό και τις ασθένειες που μεταδίδονται μέσω εντόμων, σαλιγκαριών ή άλλων ψυχρόαιμων ζώων.

Οι μεταβολές του κλίματος είναι πιθανό να επιμηκύνουν τις εποχές μετάδοσης σημαντικών ασθενειών που μεταδίδονται με φορέα και να μεταβάλλουν τη γεωγραφική τους εμβέλεια. Για παράδειγμα, η κλιματική αλλαγή αναμένεται να διευρύνει σημαντικά στην Κίνα την περιοχή εμφάνισης της σχιστοσωμίασης (γνωστή και ως νόσος των σαλιγκαριών).

Η ελονοσία επηρεάζεται έντονα από το κλίμα. Μεταδίδεται από τα κουνούπια Anopheles, και σκοτώνει περισσότερους από 400.000 ανθρώπους κάθε χρόνο - κυρίως παιδιά κάτω των 5 ετών σε ορισμένες αφρικανικές χώρες. Ο φορέας του δάγκειου πυρετού, το κουνούπι Aedes, είναι επίσης εξαιρετικά ευαίσθητος στις κλιματικές συνθήκες και μελέτες δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να αυξήσει την έκθεση στον δάγκειο πυρετό.

​

Ποιος κινδυνεύει;

Όλοι οι πληθυσμοί θα επηρεαστούν από την αλλαγή του κλίματος, αλλά ορισμένοι είναι πιο ευάλωτοι από άλλους:

• Οι άνθρωποι που ζουν σε μικρά νησιωτικά αναπτυσσόμενα κράτη και σε άλλες παράκτιες περιοχές, στις μεγαλουπόλεις, στις ορεινές και πολικές περιοχές είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι.

• Τα παιδιά - ιδιαίτερα τα παιδιά που ζουν σε φτωχές χώρες - συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο ευάλωτων. Οι επιπτώσεις στην υγεία αναμένεται επίσης να είναι πιο σοβαρές για τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρίες ή υποκείμενα νοσήματα.

• Οι περιοχές με ανεπαρκείς υποδομές υγείας - κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες - θα είναι οι λιγότερο ικανές να αντιμετωπίσουν χωρίς βοήθεια την προετοιμασία για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων.

 

Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας World Health Organization

 

 Άρθρα στον τύπο: 1. Γιατί μας ανησυχεί ο κορονοϊός και όχι η κλιματική αλλαγή;

​