ΠΡΙΝ
τη δημιουργία του δικτύου "Βιώσιμη Πόλη: Η Πόλη ωε πεδίο εκπαίδευσης για την αειφορία"
Το αστικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης, ως το άμεσο περιβάλλον του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου, έχει κατά ένα μεγάλο βαθμό προσδιορίσει τόσο τα εκπαιδευτικά του προγράμματα, όσο και τις επιμορφωτικές και άλλες δράσεις του.
Στη διάρκεια της εικοσάχρονης λειτουργίας του το Κ.Π.Ε. έχει αναπτύξει εκπαιδευτικά προγράμματα όπως:
«Από τις πόλεις του κόσμου στην πόλη μας, στη γειτονιά μας», 1999
«Τα πουλιά της Θεσσαλονίκης», 1999
«Αειφορική διαχείριση του νερού στην πόλη», 2000
«Ελευθέριο Κορδελιό, όμορφο και καθαρό», 2005
«Η δική μου πόλη: Ο χάρτης των θεσμών», 2005
«Η πόλη μου στις ακτές του Θερμαϊκού», 2006
«Αναζητώντας τον χαμένο χώρο, ένα πρόγραμμα για τους ελεύθερους χώρους και το πράσινο στην πόλη», 2007
«Ενέργεια: από τη φύση στην κοινωνία», 2007
«Θεσσαλονίκη Βιώσιμη Πόλη», 2010
«Ενεργός Πολίτης στη γειτονιά μου, το Ντεπώ», 2012
«Το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου», 2014
Τα προγράμματα αυτά θέτουν προς διερεύνηση και κριτική θεώρηση τα θέματα της αστικής αειφορίας και τις προκλήσεις της πραγματικότητας που αντιμετωπίζει η καθημερινή ζωή στην πόλη. Προσανατολίζουν την εκπαιδευτική προσέγγιση στην εξέταση περιβαλλοντικών ζητημάτων στο κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο εντοπίζονται και στον χώρο της πόλης, μέσα στον οποίο οι μαθητές μας διαθέτουν βιώματα από την καθημερινή τους ζωή. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια, αρκετά από τα προγράμματα αυτά υλοποιούνται στους δρόμους, τα πάρκα, τα μνημεία, τις γειτονιές της πόλης, αξιοποιώντας το αστικό περιβάλλον -την πόλη- ως πεδίο εκπαίδευσης για την αειφορία.
Παράλληλα, αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία της συνεργασίας ως αξίας αλλά και ως μέσου προσέγγισης της αστικής αειφορίας, το Κ.Π.Ε. οργάνωσε τοπικά θεματικά δίκτυα σχετικά με τη ζωή και τη βιωσιμότητα στο αστικό περιβάλλον σε συνεργασία με τοπικούς φορείς:
-
«Η ζωή στη Δυτική Θεσσαλονίκη», 2010. Συγκρότηση του Συμβουλίου Βιωσιμότητας των Δυτικών Συνοικιών Θεσσαλονίκης, στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι των ΟΤΑ, ενώσεις πολιτών, φυσικά πρόσωπα και το Κ.Π.Ε. με σκοπό την εκπαίδευση, την ευαισθητοποίηση και την οργάνωση δράσεων για ενήλικες, με θέμα την ποιότητα της ζωής στη Δυτική Θεσσαλονίκη.
-
«Τηγανέλαια: όλοι συλλέγουμε όλοι ωφελούμαστε», 2012-2013, σε συνεργασία με τον Δήμο Κορδελιού Ευόσμου και 24 σχολικές ομάδες.
-
«Ερευνούμε το σχολείο μας και τη γειτονιά μας και ενεργούμε με όραμα το μέλλον», 2012-2013, σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης και 17 σχολικές ομάδες.
META
τη δημιουργία του δικτύου "Βιώσιμη Πόλη: Η Πόλη ωε πεδίο εκπαίδευσης για την αειφορία"
Η δημιουργία, το 2013, του Εθνικού Θεματικού Δικτύου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με θέμα «Βιώσιμη Πόλη: Η πόλη ως πεδίο εκπαίδευσης για την αειφορία», που επιδιώκει να λειτουργήσει ως πλαίσιο διερεύνησης και συνεργασίας για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προσεγγίσεων των περιβαλλοντικών ζητημάτων του αστικού περιβάλλοντος, ήρθε ως φυσική συνέχεια της συνεχούς και αδιάλειπτης ενασχόλησης του Κ.Π.Ε. με θέματα εκπαίδευσης για την αστική αειφορία.
Με την πλειονότητα του παγκόσμιου πληθυσμού να κατοικεί στις πόλεις, όπου καταναλώνεται το 75% των πόρων που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι, η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ζητημάτων των πόλεων υπό το πρίσμα της αειφορίας – η αστική αειφορία – παρουσιάζεται ως η πρόκληση του 21ου αιώνα. Η Παιδαγωγική Ομάδα του Κ.Π.Ε. Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου, εκτιμά πως η γνώση, η περιγραφή, η ερμηνεία και η κριτική θεώρηση των συστημάτων που συγκροτούν τη δομή και τη λειτουργία της πόλης πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της διδακτικής μας πράξης. Με βάση αυτό το σκεπτικό, ιδρύθηκε, με την απόφαση 14948/Γ7/4-02-2013 του Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α., το Εθνικό Θεματικό Δίκτυο «Βιώσιμη πόλη: η πόλη ως πεδίο εκπαίδευσης για την αειφορία», για τα σχολικά έτη 2013-2015.
Το δίκτυο λειτούργησε:
-
το σχολικό έτος 2013-14, με τη συμμετοχή 87 σχολικών ομάδων από όλη τη χώρα (20 νομούς), 2711 μαθητών και 258 εκπαιδευτικών, 18 Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ή Σχολικών Δραστηριοτήτων και 8 Κ.Π.Ε.,
-
το σχολικό έτος 2014-15, με τη συμμετοχή 90 σχολικών ομάδων από όλη τη χώρα (24 νομούς), 2796 μαθητών και 263 εκπαιδευτικών, 30 Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ή Σχολικών Δραστηριοτήτων και 10 Κ.Π.Ε.
-
το σχολικό έτος 2015-16, με τη συμμετοχή 87 σχολικών ομάδων από όλη τη χώρα 2418 μαθητών και 200 εκπαιδευτικών, 37 Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ή Σχολικών Δραστηριοτήτων και 18 Κ.Π.Ε.
-
το σχολικό έτος 2016-17, με τη συμμετοχή 66 σχολικών ομάδων από όλη τη χώρα 2067 μαθητών και 164 εκπαιδευτικών, 41 Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ή Σχολικών Δραστηριοτήτων και 20 Κ.Π.Ε
Τα χρόνια αυτά λειτουργίας του δικτύου χαρακτηρίστηκαν από:
-
τη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού που προτάθηκε προς υλοποίηση στους συμμετέχοντες
-
την υλοποίηση επιμορφωτικών σεμιναρίων σχετικών με την αξιοποίηση της πόλης ως πεδίο εκπαίδευσης για το περιβάλλον και την αειφορία
-
την επικοινωνία με τους εκπαιδευτικούς, μέσω μιας ψηφιακής πλατφόρμας που στήθηκε για να εξυπηρετήσει του σκοπούς του δικτύου
-
την αξιολόγηση σε δύο φάσεις: ενδιάμεση και τελική
α) του εκπαιδευτικού υλικού (οδηγίες προς τον εκπαιδευτικό και εκπαιδευτικές δραστηριότητες)
β) του τρόπου λειτουργίας του δικτύου (επικοινωνία, διάρθρωση σε φάσεις, υλοποίηση τελικής εκδήλωσης, κ.ά.)
γ) της εξέλιξης του δικτύου στο μέλλον
-
τη διοργάνωση μιας κοινής εκδήλωσης στο τέλος του σχολικού έτους με στόχο την κοινοποίηση των απόψεων των μαθητών και των μαθητριών για την ζωή στην πόλη τους στο ευρύτερο κοινό και στους φορείς της πόλης
Στην έντυπη έκδοση το εκπαιδευτικό υλικό παρουσιάζεται σε τρία μέρη:
Α΄ Μέρος: Θεωρητικό πλαίσιο αναφοράς για την αστική αειφορία και την περιβαλλοντική εκπαίδευση στο οποίο βασίστηκε η προσέγγισή μας, με πληροφορίες και παραδείγματα και περιγραφή της δομής και του τρόπου λειτουργίας του δικτύου.
Β΄ Μέρος: Οδηγίες για τον εκπαιδευτικό, που αφορούν στο περιεχόμενο, την εφαρμογή, τον τρόπο λειτουργίας και επικοινωνίας του δικτύου και εκπαιδευτικές δραστηριότητες για τους μαθητές που προτάθηκαν και υλοποιήθηκαν κατά τα δύο πρώτα χρόνια της λειτουργίας του δικτύου.
Γ’ Μέρος: Παιδαγωγικές προτάσεις προς τους εκπαιδευτικούς για τη διαχείριση των ζητημάτων που αφορούν τη λειτουργία της ομάδας και το ρόλο τους ως εμψυχωτές.
Στα κείμενα ενσωματώνονται ενεργοί σύνδεσμοι για περαιτέρω αξιοποίηση του υλικού από τους ενδιαφερόμενους.
Η δομή του εκπαιδευτικού υλικού στις ιστοσελίδες φαίνεται εδώ
Πρόθεσή μας είναι το υλικό αυτό να εμπλουτίζεται κάθε χρόνο με την εισαγωγή νέων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, που εντάσσουν και άλλα ζητήματα της βιώσιμης πόλης στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Ευχαριστίες
Ευχαριστούμε θερμά, τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές και μαθήτριες που συμμετείχαν, τους υπεύθυνους και τις υπεύθυνες των Γραφείων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Σχολικών Δραστηριοτήτων των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, τους Δήμους Θεσσαλονίκης, Κορδελιού Ευόσμου, Παύλου Μελά, τους Ο.Τ.Α. από άλλες Δημοτικές Ενότητες και τους φορείς που συνεργάσθηκαν είτε με το Κ.Π.Ε. είτε με τις σχολικές ομάδες που συμμετείχαν στο δίκτυο.
Η Παιδαγωγική Ομάδα του Κ.Π.Ε. Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου